Phương pháp diệt rêu tảo siêu hiệu quả One-Two Punch – DarkCobra (Chris)
Tác giả: DarkCobra
Người dịch: Dũng Cá Xinh
PREFACE:
LỜI NÓI ĐẦU:
Đây là một kỹ thuật tôi đã phát triển lên. Cho dù tôi đã chia sẻ kỹ thuật này trong nhiều bài như một sự giúp đỡ mang tính cá nhân, tôi nghĩ nó xứng đáng được viết thành một bài hoàn chỉnh.
Tóm tắt: Kỹ thuật này sử dụng H202 để chữa trị toàn bộ bể, đi cùng với phương pháp xử lý Excel toàn bể, để cung cấp hiệu quả diệt tảo hơn là tách riêng từng phương pháp; cùng việc việc không có những nguy cơ gây tổn thương đáng chú ý nào đối với cây thuỷ sinh.
Kỹ thuật này đã được thực hiện rất nhiều lần bởi tôi, và ít hơn với những người khác. Trong khi mọi trường hợp được quan sát là không có những tác dụng bất lợi, tôi không dám đảm bảo 100% an toàn. Chỉ bằng cách thực hiện nhiều hơn các thí nghiệm trên một diện rộng bể thuỷ sinh mới có thể khẳng định chắc chắn hơn. Hãy cân nhắc việc có nên thử không và nếu bạn làm, hãy chia sẻ kết quả với chúng tôi nhé.
Cho dù bạn không thử kỹ thuật này, bạn cũng có thể đọc để có thêm thông tin hữu ích.
CÚ ĐẤM THỨ NHẤT: H202 – OXY GIÀ
Dùng phương pháp đánh Oxy già cả bể không được chú ý lắm. Các kết quả đều cho thấy là khá nghèo nàn, ít nhất cho đến khi bạn sử dụng phương pháp bơm thẳng vào cây với một chút may rủi; và sau một vài lần thất bại, hều hết rêu tảo sẽ bị đánh bay sạch sẽ.
Nhưng sự thật là, hầu hết mọi người thực hiện phương pháp điều trị này sai hoàn toàn.
Cách thức SAI:
Thông thường, điều đầu tiên được làm sẽ là tắt lọc và đèn. Và như vậy, một sai lầm có khả năng đã xảy ra, và là đường dẫn cho hàng loạt sai lầm khác.
Tắt lọc ngăn H202 chảy qua các nguyên vật liệu lọc. Nghe có vẻ hay, bởi vì chúng ta không muốn H202 giết quá nhiều vi sinh, cũng không muốn lãng phí Oxy già vào việc xử lý và đánh nhau với vi sinh. Nhưng thường sẽ xảy ra điều này, các chiếc lá sẽ có rất ít hoặc không có dòng chảy trong bể.
Hiệu quả của bất kỳ loại hoá chất nào đều được xác định bởi công thức: Sự đậm đặc * Dòng chảy * Thời gian
Một giọt H202 – Oxy Già sẽ có tác dụng khi không có dòng chảy, đơn giản bởi vì nó có sự đậm đặc đáng kinh ngạc ở vị trí nó được nhỏ. Nhưng trong việc trị rêu toàn bể, nó sẽ bị pha loãng. Vì thế, lúc này một dòng chảy mạnh để đưa oxy già đến vòng quanh bể, để có thể đến từng ngõ ngách bị dính rêu tảo và sẽ có những tác dụng tích cực.
Nếu không có dòng chảy mạnh, sẽ chỉ có một khu vực nơi có dòng chảy lớn nhất là xảy ra quá trình diệt rêu tảo. Mang cá – đó cũng là một khu vực mà chúng ta cũng không hề muốn H202 tác động.
Tiếp tục nào. H202 đã được cho vào. Một lượng thời gian cần thiết để H202 được thổi quanh bể, khoảnh nửa tiếng hoặc hơn 1 chút. Sau đó việc điều trị sẽ được “xoá sổ”, bằng cách bật lọc và ánh sáng mạnh trở lại. Đó lại là một sai lầm tiếp theo.
Hầu như toàn bộ H202 vẫn còn tồn tại nguyên trong bể, bởi vì không có dòng chảy, sẽ có rất ít Oxy già phản ứng với cái gì. Trong khi đúng là ánh sáng sẽ hỏng H202, nhưng nó chỉ thực hiện được trong rất nhiều ngay – cho dù là đối với ánh sáng mặt trời. Chứ đừng nói gì đến vài chục phút. Do đó ánh sáng chẳng có tác động gì, có nhiều thời gian hơn chúng ta sẽ đi sâu vấn đề này.
Lọc sinh học ít nhất cũng làm giảm lượng Oxy già. Và với việc khởi động lại luồng chảy, H202 cuối cùng cũng có một số hiệu quả đối với rêu tảo. Nhưng các loại cá sẽ chính thức đối mặt với một sự stress đáng kể. H202 đậm đặc sẽ được thổi qua mang cá trong nửa tiếng, trong thời gian mà H202 chẳng diệt được tý tẹo rêu tảo nào. Và khi H202 được pha loãng vì có lọc, thì độ stress của cá càng tăng vì những thay đổi nồng độ cho đến khi lọc hoàn toàn loại bỏ H202. Phải mất đến hơn nữa tiếng sau may ra lọc mới có thể lọc đáng kể H202.
Cách ĐÚNG ĐẮN:
Như tôi nói trước đây: Đậm Đặc * Dòng Chảy * Thời gian
Cho nên nếu bạn muốn điều trị hiệu quả, hãy cung cấp dòng chảy lớn trong suốt thời gian điều trị. Bởi vì dòng chảy sẽ chảy đều nước qua mang cá, để bảo vệ chúng bạn phải thu ngắn thời gian đánh Oxy già, không nên lãng phí thời gian trong suốt khoảng thời gian rêu thì chẳng bị ảnh hưởng gì mà cá thì ngập trong H202 và trong bể không lọc không dòng chảy. Nếu điều này được thực hiện, việc tăng an toàn cho cá cũng đồng nghĩa ta có thể tăng nồng độ của H202.
Đầu tiên, hãy chuẩn bị bể. Bạn sẽ phải có một dòng chảy thật lớn. Nếu bạn có thêm đầu tăng áp, hãy thêm vào. Nếu nguồn chảy duy nhất đến từ lọc của bạn, bạn nên bỏ hết vật liệu lọc ra một chỗ có chứa nước của bể để không làm ảnh hưởng hệ vi sinh, sau đó bật lọc lại bình thường. Tuy nhiên, đây là một lựa chọn không bắt buộc mặc dù có rất nhiều lợi ích. Tôi có một cái lọc rẻ tiền Koralia với dòng chảy 1,320GPH, có lẽ là hơi lớn so với tất cả bể của tôi, nhưng tôi đã sử dụng vì nó rất lý tưởng cho việc điều trị này.
Nếu bạn có quả cầu Marimo, hãy tạm thời bỏ chúng ra cùng chỗ lọc vi sinh, bỏ ra ngoài bể đánh Oxy già. Cladophora rất khoẻ, về cơ bản là không bị ảnh hưởng bởi phương pháp H202. Nhưng cách điều trị này có thể làm bỏng và hỏng chúng, khiến chúng xấu đi, đặc biệt ở mặt mà có dòng thổi thẳng đến. Nếu chúng bị nhiễm các loại rêu không như ý, bạn cũng có thể đơn giản là cho chúng vào một túi nước và cho vào chỗ tối 1 tuần. Chúng có thể sống rất thọ trong môi trường không có ánh sáng, không giống các loại rêu khác.
Hãy bật đèn. Ánh sáng không có tác dụng gì với H202, chỉ có kỹ năng của bạn mới ảnh hưởng thôi ^^
Bây giờ cho 3% H2O2, với liều 2 muỗng canh (với mỗi muỗng canh tbsp của Mỹ = 14.7 ml, bạn có thể mua xi lanh để đong cho chuẩn) cho 10 Gallons (4,5 lít) nước (chú ý là chỉ tính nước trong bể, bạn phải trừ đi thể tích phân nền, cây, đá, lũa, …). Đúng vậy, đây là liều lượng nhiều gấp đôi thông thường; như tôi đã giải thích trước đó thì chúng ta có thể sử dụng với độ đậm đặc cao hơn. Có những nơi đã ghi nhận công thức 4 muỗng canh (14.7 * 4 = 60ml) cho 4,5 lít nước.
Cho phép bể tuần hoàn trong 15 phút. Trong suốt thời gian đó, hãy đảo dòng chảy vài lần nếu được, để đảm bảo rêu tảo ở khắp nơi đều gặp H202, nếu bạn có vấn đề về việc thay đổi hướng dòng chảy, hãy đảm bảo dòng chảy sẽ chính diện khu vực cần điều trị mạnh nhất,
Bây giờ hãy dừng quy trình. Thay 50% nước, hoặc nhiều hơn nếu bạn biết chắc là cá chịu được. Lắp đặt cho bể thuỷ sinh mọi thứ như cũ, bao gồm nhét lại các nguyên vật liệu lọc đã bỏ ra trước đó.
Rêu tảo càng ít khoẻ mạnh thì càng dễ bị giết bởi duy nhất quy trình này, đặc biệt là nếu dòng chảy của bạn tốt. Nhưng chắc chắn là tất cả các loại rêu tảo sẽ bị yếu đi, và đây là lúc để chúng ta thực hiện:
CÚ ĐẤM THỨ HAI: EXCEL
Bất cứ loại rêu nào không bị giết bởi H202 sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn bởi Excel.
Nếu bạn chưa dùng Excel, hoặc đã từng sử dụng với liều lượng khuyên dùng, hãy tăng liều so với khuyến cáo của Seachem lên 5ml mỗi 10Gallons (4,5 lít). Không cần liều cao hơn cho trường hợp này. Rêu tảo sẽ có cơ chế để thích nghi và chống lại Excel, cũng giống như các loại cây nhạy cảm như Vals. Trong trường hợp này, Oxy già vừa ra đòn, Excel bất chợi tung cú dứt điểm là đủ mạnh để có thể nhanh chóng dứt điểm rêu tảo hại.
Nếu bạn đã từng dùng Excel quá liều, hãy tiếp tục dùng theo các liều trước đó.
Hãy tận hưởng một bể thuỷ sinh không có rêu hại. Nếu có bất cứ vấn đề nào làm bùng phát rêu tảo hại ở một vị trí trong bể, hãy tiêu diệt ngay để bể không có rêu. Trong một số trường hợp, một phương thức tiễu trừ rêu hoàn toàn thế này có thể giúp tăng cường sức khoẻ cây thuỷ sinh đến một điểm mà rêu hại không thể quay lại được.
LỜI CUỐI:
Tôi đã sử dụng phương pháp này rất nhiều lần trong nhiều bể vào năm ngoái.
Nó đã được phát triển thành một phương pháp có thể giao dịch mà tôi gọi là SOS. “Staghorn On Steroids”, giống ở chữ ký của tôi. SOS không có quy luật cụ thể. Giống như hầu hết các loại rêu thích ánh sáng mạnh, nhưng hoàn toàn có thể sống ở môi trường ánh sáng trung bình với dòng chảy mạnh. Nó cười thẳng vào việc tăng C02 cũng như phương pháp Oxy già cũng như phương pháp Excel spot/tank. Nhưng chúng đều gục ngã trước phương pháp “One-Two Punch”, và tôi dựa vào phương pháp này rất chắc chắn khi cố gắng để tìm cách ngăn chặn nó không mọc lại. Tôi đã suýt đầu hàng khi quá thật vọng trong lúc không thể tìm ra cách tiêu diệt rêu mà không cho ra đi quá nửa số cây thuỷ sinh của tôi sau những lần thất bại thử nghiệm chỉ số và công thức.
Tôi cũng đã thử trên các loại rêu tảo khác, hầu hết là do tò mò hơn là cần thiết. Hiệu quả tuyệt vời. Đốt cháy quả cầu rêu Marimo là một bất ngờ thú vị, nhưng lập tức cho thấy tác dụng, thứ mà tôi chưa từng nhìn thấy ở bất cứ phương thức điều trị diệt rêu tảo nào khác. Nếu chẳng may dính phải cơn hoành hành của rêu clado, tôi rất hy vọng phương pháp này có thể tiêu diệt được.
Tôi chưa từng thấy một ảnh hưởng xấu nào đến những cư dân nhạy cảm trong bể thuỷ sinh của mình: Bao gồm cá Otos, chuột Corys, tép tre, cá trâm và ốc cảnh. Tôi không biết có an toàn cho các loài tép khác không, vì tôi không nuôi nhiều loài động vật. Tôi rất muốn xem ai đó thử ở một bể có vài con Tép anh đào đắt tiền. Rêu cái đẻ Java Moss không bị ảnh hưởng. Tôi có vài cây Anacharis, loài đặc biệt nhạy cảm với Excel, nhưng tôi đã từ từ tăng từ dưới liều đến đúng liều, và phương pháp đã không gây ra tác hại xấu nào. Tôi rất hy vọng sẽ có nhiều loài được tham gia thí nghiệm.
Ngoài đề nhưng có liên quan. Gần đây tôi đã thấy tác dụng của AlgaeFix được bàn tán ở các diễn đàn, hiện giờ có một số cao thủ đã xuống nước, thừa nhận loại này không còn có hiệu quả trong điều trị diệt rêu tảo. Đúng, nó đã có tác dụng, tôi cũng đã dùng nó, và nó dễ dùng hơn phương pháp của tôi nhiều. Nhưng nó không an toàn cho các loài động vật. Rất nhiều lần tôi đã phải chứng kiến cá của mình bị stress và giết bởi AlgaeFix, và mặc dù trong đa số trường hợp điều đó không xảy xa, tôi vẫn cho rằng đây là một canh bạc. Tôi đã có một ý kiến về việc tại sao điều này xảy ra khác với các giả thuyết tôi đã từng nhìn thấy, và làm cách nào để tránh, nhưng đó là một bài viết khác tôi sẽ gửi sau. Vào thời điểm này tôi cho rằng phương pháp điều trị này có thể an toàn hơn AlgeaFix khi thực hiện đồng bộ đúng cách và có tác dụng ổn định, an toàn ở nhiều trường hợp hơn.
Hy vọng sẽ có tác dụng với các bạn!
DarkCobra (Chris)
Dont let algae get the better of your tank…
PREFACE:
This is a technique I’ve developed. While I’ve provided this info in several threads now as personalized help, I feel it deserves a full write-up in its own thread.
In brief: It uses a properly executed H2O2 whole tank treatment, followed by a whole tank Excel treatment, to provide a much greater algicidal effect than either alone; without noticeably increased risk to fauna or plants.
This has been performed by me many times, and by others only a few. While in all cases no adverse effects were observed, I cannot guarantee it to be 100% safe. Only through many more tests in a wide variety of tanks can that be established. Keep that in mind should you decide to try it, and if you do, please share your results in this thread.
Even if you don’t try this, you may still find some of it informative.
FIRST PUNCH: H2O2
Whole tank H2O2 treatments don’t get much attention. The results are typically very poor, at least until you get into such doses that fauna are at risk; and after a few failed attempts, most folks understandably write this option off.
But the truth is, most people perform this treatment completely wrong.
The WRONG Way:
Typically, the first thing done is to turn off the filters and lights. Already, one mistake has potentially been made, and a path paved to another.
Turning off the filters does prevent H2O2 from flowing through the biomedia. That’s good, because we don’t want the H2O2 to kill too much nitrifying bacteria, nor want the H2O2 depleted at this point in reaction with these bacteria. But often, this leaves little or no flow in the tank.
The effect of any chemical is determined by: Concentration * Flow * Time.
A H2O2 spot treatment works with no flow, solely because of the incredibly high concentration at the location where it’s applied. But in a whole tank treatment, it’s far more dilute. So instead, high flow is required to carry it around the tank, to contact the algae and have some positive effect.
Without that, there is only one place where high flow is occurring. Fish gills. And that is the one thing we don’t want the H2O2 reacting with!
Moving on now. The H2O2 is added. Some amount of time is allowed to elapse, a half hour or so. Then the treatment is “terminated”, by turning filters and lights back on. This is the next mistake.
Virtually all of the H2O2 still exists in the tank, because without flow, very little of it has reacted with anything. While light does break down H2O2, this is measured in days – even in direct sunlight. Not minutes. So the light has no effect, in the time scales we’re working with.
The biofilter at least is now reducing the H2O2. And with flow restored, the H2O2 is at last starting to have some effect on the algae. But the fish are already getting close to suffering noticeable stress. The full concentration of H2O2 has been flowing through their gills for a half hour, completely without reason since this time did nothing to kill the algae. And they will continue to be exposed to gradually lessening concentrations, further increasing the stress, as the filter slowly removes it. It may take another half hour before H2O2 is sufficiently reduced.
The RIGHT Way:
As I said before, Concentration * Flow * Time.
So if you want an effective treatment, provide massive flow during the entire treatment period. Since flow is constant through fish gills, to protect them you shorten the time, by wasting none of it with periods where the algae isn’t affected, and correctly terminating the treatment. If this is done, the increase in safety is actually enough that concentration can be increased.
First, prepare the tank. You want as much flow as possible. If you have extra powerheads, add them. If your sole source of flow is your filters, you’ll have to temporarily remove the filter media to a bucket of tank water, and leave the filters on. Otherwise, this is optional but still beneficial. I have a cheap Koralia clone that with 1,320GPH flow, turned out to be too much for any of my tanks; but I keep it around because it’s ideal for this treatment.
If you have Marimo balls, temporarily remove them to a bucket of tank water as well. Cladophora is very hardy, and normally not affected by whole tank H2O2 treatments. But this treatment can burn them badly, especially on sides exposed to direct flow. If they’re also infested with undesirable algae, they can be treated simply by keeping them in the bucket in a dark place for a week. They can tolerate extremely long blackouts without harm, unlike other algae.
Keep the lights on. Light has no effect on the H2O2, only your ability to see what’s going on.
Now add 3% H2O2, at a dosage of 2 tbsp. per 10G of actual tank water volume (excluding substrate, plants, etc). Yes, that’s double what’s typically used; as explained previously we can use a higher concentration. Original recommendation of 4tbsp per 10g was reported to stress livestock.
Allow to circulate for 15 minutes. During this time, redirect flow a few times if possible, to make sure all areas get covered. If you have particular trouble spots, try to ensure they get direct flow during part of the treatment.
Now terminate the treatment. Do a 50% water change, or more if you know it’s well tolerated. Return the tank to its normal configuration, including replacing filter media if it was removed.
Less hardy algae may be effectively killed by this alone, especially if flow was good. But all algae will be weakened, and now it’s time for:
SECOND PUNCH: EXCEL
Any remaining algae not killed by the H2O2 is now extremely susceptible to Excel.
If you weren’t already using Excel, or were using it at the recommended dose, add Seachem’s recommended initial dose of 5ml per 10G. No further large doses are necessary in this case. Algae builds up some tolerance to Excel, similar to sensitive plants like Vals. In this case, the H2O2 treatment followed by a single, sudden Excel spike is enough to quickly finish algae off.
If you were already using Excel overdoses, continue using the previous dose.
Enjoy your algae-free tank. If there are any underlying problems that caused the algae outbreak in the first place, correct them so your tank stays algae-free. In some cases, a thorough algae removal like this is enough to improve plant health to the point where algae will not return.
CLOSING NOTES:
I’ve used this treatment many times over the course of the last year.
It was originally developed to deal with what I call my SOS, “Staghorn On Steroids”, as featured in my signature. SOS doesn’t behave quite according to the rules. Like most algae it likes high light, but will thrive in medium light if flow is high. It laughs at high CO2, H2O2 spot treatments, and Excel spot/tank treatments. But it falls hard to the “One-Two Punch”, and I relied on this treatment heavily when trying to figure out how to keep it from growing. Which took a while, during which time I probably would have given up in frustration if I hadn’t found a way to periodically eliminate it, without ripping out half my plants after each failed tank parameter adjustment.
I’ve tried it on other algae too, mostly out of curiosity rather than necessity. Works great. Burning my Marimo balls was a nasty surprise, but certainly showed how effective it is, as they’ve never been affected by any other algicidal treatment. Should I ever have an invasive clado problem, I expect this might be able to eliminate it.
I’ve never seen any adverse effect on the more sensitive inhabitants of my tank; including otos, cories, bamboo shrimp, ramshorn and pond snails. No idea if it’s safe for other shrimp, as I keep no other varieties. I’d like to see someone try it on a tank with a few expendable cherries. Java moss was unaffected. I have some anacharis, which is particularly sensitive to Excel, but which I’ve gradually acclimated to a normal dose; it too is unharmed by this treatment. Hopefully others can soon add their experiences.
Off-topic but related. Recently I see the use of AlgaeFix being more freely discussed, now that certain people have finally softened their views on it, and mentioning it no longer results in guaranteed chastisement. Yes, it works, I’ve used it, and it’s certainly easier than my method. But it isn’t safe for invertebrates. Several times I’ve also had fish severely stressed or killed by AlgaeFix, and although in the majority of cases this doesn’t happen, I consider it a gamble. I have an idea why this occurs different from other hypothesis I’ve seen, and how it might be avoided, but that’s a topic for another thread I’ll soon post. At this time I consider my treatment possibly safer than AlgaeFix when a powerful full tank treatment is required, and certainly usable in more circumstances.
Hope this proves useful to you!
Đăng nhận xét